Phạm Duy

Thời kỳ Thứ Ba - Từ thế kỷ XIX tới trước thế chiến II

Details: Written by Phạm Duy; Hits: 2662

Tới thời gian này, Nhạc Việt khởi sự suy vi, nhất là sau khi Pháp tới cai trị Việt Nam. Tất cả những giá trị văn hoá, văn nghệ của người xưa để lại không còn được coi trọng nữa. Nhạc quyền quý coi như đứng khựng lại.

Trong nhạc dân gian, vài ba loại ca kịch nhạc sẵn có như Tuồng, Chèo... nếu muốn sinh tồn thì phải cải biến đi. Tuồng Cổ trở thành Tuồng Cải Lương. Người thực hiện cuộc cải lương trong ngành Tuồng là Trần Phềnh.

Chèo Thôn Ổ trở thành Chèo Cải Lương hay Chèo Văn Minh. Nguyễn Ðình Nghị có thể coi là ngưỡi đã thay đổi làm sao cho chèo nông thôn phù hợp với khán thính giả trong thành phố.

Thời kỳ Thứ Nhì - Từ thế kỷ XV tới thế kỷ XVIII

Details: Written by Phạm Duy; Hits: 2869

Tới lúc này thì ta có sử liệu để biết rõ về việc hình thành Nhạc Việt từ thế kỷ 15 tới thế kỷ 18.

Vua Lý Thái Tông (1434-1442) truyền cho các quan Bộ Lễ là Nguyễn Trãi và Lương Ðăng thành lập nhạc triều đình (court music) theo kiểu nhà Minh bên Tầu. Nhạc Việt nằm trong các tổ chức của triều đình là : Ðồng Văn, Nhã Nhạc và Giáo Phường. Nhạc bản cũng như nhạc cụ thường là sao chép từ nhạc Trung Hoa rồi sẽ được Việt hoá đi.

Trong giới quyền quý thì có nhạc lễ nghi (ritual music), nhạc lễ bái (ceremonial music), nhạc vui chơi (music for entertainment) như Hát Cửa Quan, Hát Cửa Ðình (tiền thân của Hát Ả Ðào), nhạc phòng (chamber music) trong đó có Ca Huế và Hát Bội dành cho các vua, các quan.

bannhac

Ban Ðại Nhạc của triều Nguyễn để lại

Thời kỳ Thứ Nhất - Từ thế kỷ X tới thế kỷ XV

Details: Written by Phạm Duy; Hits: 2882

Ảnh hưởng của Ấn Ðộ và Trung Hoa thấy rõ trong nhạc Việt Nam thời xa xưa qua những tượng nhỏ của các nhạc công được chạm trên bệ các cột lớn của ngôi Chùa Phật Tích ở làng Vạn Phúc, tỉnh Bắc Ninh. Chùa này được xây cất vào thời Nhà Lý, khoảng thế kỷ XI...

cot1

Thời Kỳ Mù Mịt - Từ thời thượng cổ đến thế kỷ X

Details: Written by Phạm Duy; Hits: 3481

Nhạc sử của Việt Nam thời xa xưa rất mù mờ, ta chỉ biết nhạc Việt thời cổ xưa là : nhạc trống đồng, nhạc gồng, nhạc đàn đá và nhạc đàn tre giây nứa.... mang tính chất nhạc tiền sử, nhạc bộ lạc (pre-historic, tribal music). Trong đời sống âm nhạc của người Mường hồi đầu thế kỷ 20, một số nhạc cụ cổ xưa còn được dùng đến, như trống đồng chẳng hạn :

trngdong

Trống đồng

Phạm Duy, tôi còn yêu, tôi cứ yêu

Details: Written by Lê Hữu; Hits: 7545

con đường thảnh thơi nằm

nghe chuyện tình quanh năm

Phạm Duy

Ông yêu thích chủ đề nào hơn hết trong toàn bộ sáng tác âm nhạc của ông, bao gồm những dân ca, tình ca, tâm ca, đạo ca, rong ca, kháng chiến ca, quê hương ca... vân vân? người dẫn chương trình văn nghệ Phạm Duy, Người Tình đặt câu hỏi. Tình ca. Câu trả lời thẳng thắn, dứt khoát, không chút lưỡng lự. Nói thẳng, nói rõ, không ngại ngùng, không quanh co, đó là tính cách, là con người Phạm Duy.

Câu hỏi ấy tôi nghĩ, nếu không phải đặt ra cho Phạm Duy mà cho đối tượng đông đảo người yêu nhạc của ông, chắc cũng sẽ nhận được ở không ít người, câu trả lời tương tự.

Tình ca và tình ca đôi lứa

"Tình khúc", "tình ca"..., những cách gọi này lâu nay đã trở thành phổ biến, và dễ được hiểu theo nghĩa những bài nhạc tình, cũng tựa như thơ tình, truyện tình vậy. Điều này có đúng, nhưng không hẳn lúc nào cũng đúng, nhất là đối với trường hợp Phạm Duy.
Người dẫn chương trình đêm ấy không hỏi thêm, nên Phạm Duy cũng không giải thích thêm về câu trả lời ngắn, gọn của ông; tuy nhiên, trong một lần tiếp xúc, khi đề cập đến những "đêm nhạc tình Phạm Duy" do những người yêu ông, yêu nhạc của ông thực hiện ở nơi này nơi nọ dạo gần đây, tôi được ông cho biết: "Nhạc tình yêu của tôi xưa nay không chỉ thu hẹp trong phạm vi và chủ đề tình yêu nam nữ, tình yêu trong âm nhạc còn được hiểu là : yêu tiếng nói, yêu con người, yêu thiên nhiên, yêu đến cả những vật thể nhỏ bé, vô tri vô giác như hòn đá, mảng rêu..." Qua cách nói ấy, ta hiểu rằng chủ đề tình yêu trong âm nhạc Phạm Duy rộng khắp, đa dạng. "Tình yêu", hai chữ ấy nghe vậy mà rộng lớn quá, mênh mông quá: tình yêu đất nước, thiên nhiên, con người, lứa đôi..., biết nói sao cho vừa!... Có thể nêu một ví dụ: "Tình Ca", một trong những ca khúc quen thuộc của ông được nhiều người yêu thích, lại không phải là một... "tình khúc". Bài nhạc tên là vậy, thế nhưng không phải chỉ yêu cô gái bên nhà, miệng xinh ăn nói mặn mà... (mà) có duyên, ta thấy ông còn yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời..., yêu câu hát Truyện Kiều..., yêu đất nước tôi, nằm phơi phới bên bờ biển xanh..., yêu những sông trường..., yêu bác nông phu, đội sương nắng bên bờ ruộng sâu..., nghĩa là, đúng như ông nói, bất kể thứ gì yêu được là ông "yêu" thôi. Thử hỏi, làm sao không khỏi nghe lòng dấy lên nỗi kiêu hãnh, niềm tự hào dân tộc khi nghe đến những câu hát:

Người về

Details: Written by Quỳnh Giao; Hits: 6281

Thông thường, đi du lịch có thể là thăm thú một nơi xa lạ để nhìn, nghe, tìm hiểu hoặc sinh sống trong một không gian khác.

Vốn không dạn dĩ, Quỳnh Giao ngại đi vào những nơi quá xa lạ nên thường chọn địa điểm du lịch theo ký ức của mình. Tìm đến những nơi lạ mà quen và du lịch là trở về dĩ vãng!

Cảm nghĩ ấy lại tái hiện khi có dịp đi chơi bên Pháp.

Chương trình là thăm viếng các lâu dài cổ trong thung lũng sông Loire rồi qua tới Mont St. Michel và về đến Paris. Không có kiến thức hay kỷ niệm sâu xa gì với Vương triều Pháp trong lịch sử, với vua Francois Ðệ Nhất, nàng Diane de Poitiers hay vua Henri Ðệ Tứ và nàng Margot. Quỳnh Giao là du khách chính hiệu. Tức là lơ đãng hay trầm trồ như mọi người trước kiến trúc nguy nga, mặt hồ im ắng và những chân dung hay giai thoại về một thế giới khác.

Nhưng đến Paris thì bỗng như "người về"! Chỉ vì nhờ nhạc mà mình nhớ đến Chopin, đến Nguyên Sa, và nhất là Phạm Duy.

Dạ Lai Hương

Details: Written by Quỳnh Giao; Hits: 8446

Hình như là cơ thể chúng ta thích ứng với ngoại cảnh nhanh hơn tâm tư, vì tâm tư con người thường hay đọng vào quá khứ.

Dạ Lai Hương

Người viết ngẫm thấy vậy khi con gái qua miền Ðông mấy ngày dự đám cưới của em họ, một cô bé họ Dương.

Lớn lên tại vùng Virginia từ bé, vào đại học tại Maryland và lấy chồng xong mới qua sống bên California, cháu giật mình vì bốn lần bị muỗi đốt ngoài vườn dưới khí trời hâm hấp! Ðất cũ không khoảng khoát như tại California dù Cali chỉ có hai mùa, chứ miền Ðông mới có bốn mùa rõ rệt.

Như là lòng tôi

Details: Written by Quỳnh Giao; Hits: 3490

Tình cảm với thiên nhiên là đề tài phong phú của nghệ sĩ sáng tác. Trong lãnh vực âm nhạc, hầu hết các nhạc sĩ đều có ít nhiều những ca khúc xưng tụng quê hương.

Một dòng sông hiền hòa, một con suối mơ mộng, một đồi cỏ xanh tươi, một con đê vắng, một lũy tre còm, một làn khói rơm tỏa màu lam trong tiếng sáo diều... đã được diễn bằng nhạc, hát bằng lời từ trong các ca khúc của chúng ta. Thiên nhiên này quá quen thuộc, hiền lành, ngọt ngào thân ái, vì chúng ta sinh ra và lớn lên ở những nơi đó.

Ðau đớn thay khi mình lại mất không gian và tâm cảm này vì phải rời bỏ quê hương ra đi.

Rồi đến một nơi chốn xa lạ, chúng ta lại gặp một thiên nhiên khác.

Từ một quê hương xinh xắn, nhỏ bé, có khi chúng ta đã vượt qua dăm ba ngả đại dương hay lục địa để tới một nơi gọi là tạm cư. Thật ra, bước chân thất thểu lạc loài của chúng ta mới chỉ đến một cõi tạm dung mà thôi, chứ khi ấy mình đã biết thế nào là hoàn cảnh định cư vĩnh viễn.

Vài giờ trước khi về Việt Nam, Nhạc sĩ Phạm Duy: “Adieu Midway City...”

Details: Written by Thiện Giao; Hits: 3916

Chuyến máy bay lúc một giờ khuya ngày 16 Tháng Năm năm 2005 của hãng hàng không Eva đã đưa nhạc sĩ Phạm Duy lên đường về lại Việt Nam trong một chuyến đi, theo lời ông: "Ðã được chuẩn bị như một cuộc chạy nước rút mà hôm nay là ngày kết thúc." Người nhạc sĩ già lên đường "qui cố hương" trong một tâm trạng "bình thản."

"Bình thản, vì đây đâu phải là lần đầu tiên tôi bỏ hết mà ra đi." Nhạc sĩ Phạm Duy tâm sự. "Tôi đã ra đi nhiều lần. Từ Hà Nội vào kháng chiến. Từ kháng chiến vào thành phố, rồi vào Sài Gòn. Từ Sài Gòn, tôi lại bỏ hết đi sang Mỹ."

Sau một thời gian dài chuẩn bị, rồi sau nhiều lần phải thay đổi ngày về do tình trạng sức khỏe, nhạc sĩ Phạm Duy cuối cùng cũng đã lên đường cùng người con trai Phạm Duy Minh, về lại Sài Gòn. Tại Sài Gòn, ba người con của ông, Duy Cường, Duy Quang và Duy Ðức, sẽ ra đón ông tại phi trường Tân Sơn Nhất.

"Tôi sẽ ở tại Sài Gòn, vì đó là nơi tôi đã ra đi." Nhạc sĩ Phạm Duy cho biết. "Và tôi cũng sẽ đi chơi đây đó, sẽ ra thăm Hà Nội."

Thưởng Thức “Rhapsody Sông Đuống”

Details: Written by Eric Henry; Hits: 3789

Trong suốt gần hết cuộc đời âm nhạc của nhạc sĩ Phạm Duy, loại nhạc gọi là “bài ca phổ thông” đã là sản phẩm chính của ông. Trong sự nghiệp này, ông đã thành công một cách lạ lùng—đại đa số người ta, bất kể có cảm tưởng riêng như thế nào đối với nhạc sĩ, sẽ công nhận là trong dòng lịch sử của tân nhạc Việt Nam, mà bây giờ đã kéo dài lâu hơn 70 năm rồi, không có nhân vật nào khác mà có một số bài hát nổi tiếng nhiều bằng ông.

Những đòi hỏi về mặt hình thức của một bài hát phổ thông thật là nghiêm khắc vô cùng. Nếu chỉ nói về giai điệu (và không nói về nhạc intro, nhạc interlude, v. v.) thì tài liệu căn bản của đa số bài hát phổ thông chỉ gồm 32 mesures thôi, dù con số này có thể tăng gia đến 48 mesures hay một con số lớn hơn nữa. Thường lệ, những giai điệu này, được xây cất bằng những câu hát có bề dài 8 mesures. Đó là bề dài “chính thống” của một câu hát. Tuy nói vậy, chúng ta cũng phải công nhận là có nhiều nhạc sĩ Việt Nam (cũng gồm NS Phạm Duy) có khả năng đặc biệt về sự tạo ra những câu nhạc có bề dài “không chính thống” —việc này thường thường là kết quả của “phrase extension”: sự kéo dài, sự mở rộng, của một câu nhạc. Đây là một đặc tính của nhạc phổ thông Việt Nam khác hẳn với nhạc phổ thông của các nước Đông Á khác (gồm Nhật Bổn, Đại Hàn, và Trung Quốc), và những nước Âu Tây.

Âm Nhạc Phạm Duy

Bên Kia Sông Đuống.

Một Đời Nhìn Lại

Con Đường Cái Quan

Mẹ Việt Nam

Bầy Chim Bỏ Xứ

Minh Họa Kiều

Hàn Mặc Tử

Tình Ca

Kháng Chiến Ca

Dân Ca

Tị Nạn Ca

Nhạc Cảnh

Thời kỳ Thứ Ba - Từ thế kỷ XIX tới trước thế chiến II

Thời kỳ Thứ Nhì - Từ thế kỷ XV tới thế kỷ XVIII

Thời kỳ Thứ Nhất - Từ thế kỷ X tới thế kỷ XV

Thời Kỳ Mù Mịt - Từ thời thượng cổ đến thế kỷ X

Phạm Duy, tôi còn yêu, tôi cứ yêu

Người về

Dạ Lai Hương

Như là lòng tôi

Vài giờ trước khi về Việt Nam, Nhạc sĩ Phạm Duy: “Adieu Midway City...”

Thưởng Thức “Rhapsody Sông Đuống”

More Articles ...

Tiểu Sử & Tác Phẩm

Tài Liệu

Youtube Videos

Shop

Lưu Niệm Mới Viết

Hình Ngẫu Nhiên

Trang Web

Biên Tập

Liên Kết

Đăng Nhập